طبق بررسی‌های پژوهشگر، در بین منابع خارجی که به علل لغزش و عود پرداخته‌اند، مدل‌های عود شناختی رفتاری[1](21)، پویا[2](22) و بازگشتی[3](23)، عوامل موثر و فرایند آن‌ها را بیان می‌کنند. در نقد این مدل‌ها می‌توان چنین گفت که این مدل‌ها درابتدا، براساس آزمودنی‌های مصرف‌کننده الکل طراحی و تدوین شده‌اند و سایر مواد کمتر مورد توجه قرارگرفته‌اند، حال‌آن‌که باتوجه به این که موادافیونی بیشترین نرخ مصرف را در ایران دارد احتمالا همخوانی و تفاوت‌هایی وجود دارد. به‌علاوه زنان به‌عنوان بخشی از جمعیت درنظرگرفته شده‌اند نه یک گروه مستقل و جداگانه، اما همانطور که ذکر شد تفاوت‌های قابل‌توجهی در اعتیاد زنان و مردان وجود دارد. همچنین این مدل در فرهنگ متفاوتی از ایران، پژوهش، طراحی و بررسی شده‌است و ازآنجاکه اعتیاد پدیده‌ای انسانی و متاثر از فرهنگ است، تفاوت‌های فرهنگی جامعه می‌تواند نتایج را تحت تاثیر قرار دهد. در بررسی منابع ایرانی، پژوهش‌های کمتری درخصوص زنان انجام شده‌اند(24) و دراین‌میان پژوهش‌هایی که به علل و عوامل لغزش در زنان پرداخته‌باشند ازآن هم کمتراند. پژوهش‌های موجود ایرانی که به عوامل موثر بر لغزش و عود پرداخته‌اند(25) به‌جزاینکه همانند پژوهش‌های خارجی، زنان به‌عنوان یک گروه مستقل مورد بررسی قرارنگرفته‌اند، رویکرد مرسوم و غالب در آن‌ها، استفاده از روش‌های منظم و از قبل طراحی شده‌ی کمی و یا استفاده از پرسشنامه‌های خودگزارش‌دهی بوده‌است. باتوجه به نقاط ضعف مطالعات داخلی و خارجی، در پژوهش حاضر به‌جای استفاده از پرسشنامه خودگزارش‌دهی، از چالش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده‌شده‌است. همین‌طور ازآنجا که اعتیاد پدیده‌ای انسانی و چندوجهی است و با روش‌های کمی بخشی از اطلاعات مورد غفلت واقع می‌شوند، پژوهش حاضر دارای رویکردی کیفی است و سعی دارد با کسب اطلاعات عمیق و ژرف، ابعاد گوناگون پیچیدگی‌های انسان را روشن نماید. به‌علاوه توجه به مواد افیونی که ایران رتبه اول مصرف آن در جهان را دارد، بخش دیگری از تمهیدات این پژوهش است. بررسی عوامل لغزش در زنان و فرهنگ ایرانی مزیت دیگر پژوهش حاضر است که مدل‌های موجود را مورد سوال و نیازمند بررسی قرارداده‌بود. بنابراین، هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل لغزش بعدازترک در زنان دارای اختلال مصرف‌مواد افیونی، با رویکردی کیفی است.

---

According to the researcher and foreign literature that have dealt with the causes of lapse and relapse, (1) Cognitive Behavioral Model of Relapse, (2) Dynamic Model of Relapse, and (3) Reinstatement Model express effective factors and their processes. In the critique of these models, it can be said that these models were originally designed and developed based on alcohol consumption tests, and other substances have received less attention. However, given that opium has the highest consumption rate in Iran, there are probably compatibility and differences. In addition, women are considered part of the population, not as an independent group, but as noted, there are significant differences in the addiction of men and women. Also, this model is designed and studied in a different culture of Iran, and since addiction is a human phenomenon and influenced by culture, cultural differences in a society can affect the results. In the study of Iranian sources, less research has been done on women (24), and among them, there are fewer studies that have addressed the causes and factors of lapse in women. Iranian research works, which have assessed factors affecting lapse and relapse (25), have not evaluated women as an independent group like foreign research works; their prevailing approach is using regular and quantitatively predesigned methods or use of self-report questionnaires. Due to the weaknesses of local and foreign literature, the present study used a semi-structured interview to collect information instead of using a self-report questionnaire. Since addiction is a human and multifaceted phenomenon and some information is neglected by quantitative methods, the present study followed a qualitative approach and tried to clarify various dimensions of human complexity via obtaining in-depth information. In addition, paying attention to opioids, whereas Iran ranks the first in the world, is another part of the preparations for this study. Investigating the causes of lapse in Iranian women and culture is another advantage of the study, which questioned and investigated the existing models. Therefore, using a qualitative approach, the current study set to investigate the factors of lapse after withdrawal in women with opioid use disorders.